Iako potiču iz istog genetskog materijala, matice i radilice imaju potpuno različite životne vekove. Prema istraživanju objavljenom u časopisu Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS), matice žive i do deset puta duže od radilica. Ova izuzetna razlika otvara ključna pitanja o uzrocima takvog rascepa.
Istraživanje objavljeno 2007. godine u časopisu Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) otkrilo je da matice pčela žive i do deset puta duže od radilica. Ova iznenađujuća činjenica pokreće jednostavno, ali ključno pitanje: zašto?
Istraživanje pod nazivom „Vitellogenin, juvenilni hormon, insulinski signalni putevi i dugovečnost pčelinjih matica“, sprovedeno na Univerzitetu Ilinois u Urban-Šampejnu, ukazuje da bi protein vitelogenin mogao da bude ključ razumevanja izuzetno dugog života pčelinjih matica.
Vitelogenin, prisutan u jajima beskičmenjaka i kičmenjaka, osim što učestvuje u razvoju embriona, ima i snažnu antioksidativnu ulogu. On pomaže u borbi protiv slobodnih radikala – molekula odgovornih za starenje ćelija – i na taj način, prema istraživačima, štiti matice od oksidativnog oštećenja. Upravo zato matice, koje proizvode ogromne količine ovog proteina, žive i do deset puta duže od radilica.
„U prirodi je često dugovečnost povezana sa odlaganjem reprodukcije, ali matica prkosi tom pravilu – ona polaže i do 2.000 jaja dnevno, a ipak živi deset puta duže od radilica“, istakao je profesor entomologije Gene Robinson, vođa studije.
Novo istraživanje objavljeno 2024. u časopisu Applied and Environmental Microbiology dodaje još jedan važan faktor – mikrobiotu creva. Naučnici su pokazali da preneta crevna mikrobiota matica produžava život radilicama, delimično oponašajući njihove metaboličke procese. Posebno je važno što bakterije iz creva matica utiču na smanjeno lučenje insulinu sličnih peptida (ILPs), koji aktiviraju insulinski signalni put poznat kao IIS.
Iako transplantacija mikrobiote nije u potpunosti reprodukovala sve imunološke i metaboličke karakteristike matica, istraživači naglašavaju da su upravo vitelogenin i insulinski signalni put ključne karike u objašnjenju njihove izuzetne dugovečnosti.
Ova saznanja otvaraju nove pravce u istraživanju procesa starenja i mogućnosti da se produži ljudski život usporavanjem ćelijskog propadanja.
