Kada se govori o inovacijama u botanici, teško je pronaći primer koji više fascinira od takozvanog “drveta voćne salate”. Ova neobična biljka, poznata i kao “multi-voćno drvo”, sposobna je da istovremeno rađa različite vrste voća – od breskvi i šljiva do kajsija i nektarina. Ali kako je ovakvo čudo prirode zapravo nastalo?
Poreklo drveta voćne salate vodi nas do umetnosti kalemljenja, drevne tehnike spajanja delova biljaka kako bi zajedno rasle kao jedna. Još u starom Rimu i Kini vrtlari su usavršavali ovu veštinu, ali moderni koncept spajanja više vrsta voća na jedno drvo popularizovao je umetnik i botaničar Sem Van Aken (Sam Van Aken) iz Sjedinjenih Američkih Država. Njegov projekat “Drvo 40 voćki” (Tree of 40 Fruit) započet je 2008. godine, sa ciljem očuvanja starih sorti voća koje su bile na ivici izumiranja.
Tehnika kojom se stvara ovakvo drvo naziva se “chip grafting” – mali deo jedne biljke se pažljivo usađuje u granu druge biljke. Nakon uspešnog spajanja, kalemljeni deo nastavlja da raste i razvija plodove svoje vrste. Tako na jednom stablu možemo imati voćke koje sazrevaju u različito vreme, čineći drvo atraktivnim tokom cele godine – prvo kroz cvetanje raznobojnih cvetova, a zatim kroz sazrevanje šarenih plodova.
Drvo voćne salate nije samo zanimljiv eksperiment za hortikulturiste; ono ima i praktičnu vrednost. U urbanim sredinama, gde je prostor ograničen, ovakvo drvo omogućava uzgoj više vrsta voća na malom prostoru. Osim toga, doprinosi očuvanju bioraznolikosti, jer održava stare sorte koje inače nestaju pod pritiskom industrijske proizvodnje.
Iako deluje kao futuristički izum, drvo voćne salate zapravo je spoj stare veštine i savremenog razumevanja botanike. Predstavlja svojevrsni most između prirode i umetnosti, nauke i tradicije – i još jedan podsetnik koliko je biljni svet prilagodljiv kada ga čovek sa pažnjom i znanjem usmerava.
U vremenu kada se sve više govori o održivosti i očuvanju prirode, drvo voćne salate nudi i praktičnu i estetsku inspiraciju: jedno stablo, mnoštvo ukusa – i beskonačna priča o kreativnosti prirode.
Foto: Unsplash
