U potrazi za hranom pčele prikupljaju zagađivače iz vazduha, zemlje i vode, zbog čega su ovi insekti već duže vreme u fokusu nauke kao pokazatelji stepena zagađenja okoline. Interdisciplinarni istraživački tim na čelu sa Danijelom Halucom iz Centra za javno zdravlje Medicinskog univerziteta u Beču je u nedavno objavljenom članku istraživao koliko dobro i na koji način pčela može biti korišćena za otkrivanje štetnih supstanci u okolini. Zaključak istraživanja objavljenog u časopisu „Insekti“ glasi: Pčele su genijalni „detektivi“ za praćenje zagađenja, posebno u vezi sa teškim metalima.

Istraživanje je obuhvatilo ukupno 19 studija objavljenih u periodu od 2010. do 2020. godine. Većina članaka fokusirala se na otkrivanje teških metala u medonosnim pčelama i pčelinjim proizvodima, poput meda.

„U našoj analizi smo pokazali da pčela u celini, daleko izvan svojih pojedinačnih proizvoda, predstavlja izuzetan pokazatelj stepena zagađenja okoline u određenom regionu“, objašnjava Danijela Haluca.

S porastom otpuštanja štetnih supstanci u okolinu, povećavaju se i negativni efekti po zdravlje. Da bi ove supstance bile otkrivene, naučnici koriste specijalne detektore tzv. biomonitore. Medonosne pčele se smatraju posebno preciznim u ovom kontekstu.

Pouzdanost informacija dobijenih iz pčelinjih proizvoda tesno je povezana s godišnjim dobom, vremenskim uslovima i aktivnošću prikupljanja hrane. Međutim, neophodne su standardizovane studije da bi se izvela podjednaka interpretacija dokazanih vrednosti sa gledišta zdravstvene ekologije. Ipak, i sa svim ograničenjima, jedno je sigurno: „Vredna medonosna pčela je genijalna detektivka za okolinu. Ona ima izuzetnu sposobnost prikupljanja podataka o zagađenju u određenom geografskom području“, zaključila je Haluca. Stoga, upotreba medonosnih pčela kao biomonitora predstavlja obećavajući pristup za kontinuirano praćenje zagađenja okoline, koji dopunjuje tradicionalne stacionarne merne jedinice.