Drevna Grčka je proizvela najranije zapise o demokratiji, filozofiji, a ispostavilo se, i o zagađenju olovom. Istraživači koji proučavaju jezgra sedimenata izvučena iz kopnene Grčke i Egejskog mora pronašli su najstariji poznati dokaz zagađenja olovom u životnoj sredini koji datira pre oko 5.200 godina. To je 1.200 godina starije od prethodnog, najranijeg zabeleženog zagađenja olovom, koje je pronađeno u tresetištu u Srbiji.
U antici je olovo ispuštano u atmosferu kao nusproizvod topljenja rude za bakar i srebro. Otrovni metal se kasnije kondenzovao kao prašina i taložio se na tlu.
„Srebro je korišćeno za nakit, za specijalne predmete, ali nije pronađeno u čistom stanju, već je kopano u rudi kombinovanoj sa olovom”, rekao je arheolog sa Univerziteta Hajdelberg Džozef Maran, koautor nove studije objavljene u četvrtak u časopisu Communications Earth and Environment.
Lokacija sa najranijim znacima olova nalazi se u blizini severoistočne zemlje u blizini Gretamina. Tasos. Raniji arheološki dokazi sugerišu da je Tasos bio jedno od najznačajnijih lokaliteta u regionu za iskopavanje srebra i metalne radove, rekao je Maran.
„Olovo oslobođeno od topljenja je prvi oblik toksičnog ili industrijskog zagađenja na svetu“, rekao je istoričar sa Jejla Džozef Mening, koji nije bio uključen u studiju.
Istraživači su otkrili da je nivo kontaminacije olovom ostao prilično nizak i lokalizovan u staroj Grčkoj, koja se smatra kolevkom evropske civilizacije, tokom bronzanog doba, klasičnog perioda i helenističkog perioda. Klasični period je poznat po atinskoj demokratiji, Sokratu i Platonu, a u helenističkom periodu je grčki kulturni uticaj dostigao vrhunac širom mediteranskog regiona.
Ali pre oko 2.150 godina, istraživači su otkrili „veoma snažan i nagli porast“ emisija olova izazvanih ljudskim aktivnostima širom Grčke, rekao je koautor Andreas Kutsodendris sa Univerziteta Hajdelberg. Otprilike u to vreme, 146. godina pre nove ere, rimska vojska je osvojila grčko poluostrvo i transformisala društvo u regionu. Kako su se rimska trgovina, kolonije i brodarstvo širili preko Sredozemnog i Crnog mora, potražnja za srebrnim kovanicama je brzo rasla, što je zahtevalo topljenje koje je oslobađalo olovo, rekao je Kutsodendris.
Kasnije je Rimsko carstvo koristilo olovo za posuđe i za gradnju, uključujući i lule. Prethodna istraživanja – uključujući analizu ledenih jezgara sa Grenlanda – otkrila su visoke nivoe olova u većem delu severne hemisfere tokom rimskog doba.
Foto: Freepik
